از آنجایی که مادران خودشان روزی دخترانی نوجوان بوده اند، بهتر می توانند با نوجوانان دختر ارتباط برقرار کنند اما در هر خانواده‌ای روابط مادر و نوجوان دختر منحصر به فرد می‌باشد. می‌توانیم بگوییم که معمولاً رابطه‌ای که دختران در آینده با فرزندان خود برقرار می‌کنند، وابسته ارتباطی است که در دوران کودکی و نوجوانی با مادرشان داشته‌اند. ممکن است این ارتباط صمیمانه یا کاملاً عادی باشد. در این میان بعضی از مادران نیز برای برقراری ارتباط مناسب با دختران نوجوان خود به دنبال راهکارهایی می‌باشند. در این مقاله ما قصد داریم راجع به ۳ نکته روانشناسی رابطه صحیح مادر با نوجوان دختر صحبت کنیم و راهکارهایی را جهت برقراری یک ارتباط صحیح و سالم، به مادران ارائه دهیم. پس لطفاً ما را تا انتهای مقاله همراه ذهن زیبا باشید.
روابط مادر و نوجوان دختر
دختران تا قبل از ورود به دوره‌ی نوجوانی، رابطه‌ی صمیمانه و محبت آمیزی با مادرانشان دارند، اما اکثراً با ورودشان به دوره‌ی نوجوانی، رابطه‌ی آنها با مادرانشان دچار تنش و گاهی نوسانی بین عشق و نفرت خواهد شد.
به صورت کلی، نوجوان در این دوره به دنبال شکل گیری هویت اصلی خود است. او لازمه‌ی مؤفقیت خود را در کسب استقلال جستجو می کند؛ دختران نوجوان در گام اول می‌کوشند شخصیتی مستقل از مادرانشان پیدا کنند. این آزادی‌خواهی آنها، معمولاً با دوری جستن از مادر همراه است.
در مقابل، مادر مانند گذشته می‌خواهد رابطه‌ی نزدیکی با فرزند خود داشته باشد، در نتیجه در برابر نیاز و تلاش دختر نوجوان خود به آزادی بیشتر و استقلال، مقاومت و ایستادگی می‌کند. احساس متناقض دختران نیز حاصل تداخل دو نیاز مادر و دختر است. متأسفانه گاهی مادران در برخورد با این نیاز طبیعی دختران نوجوانشان، برای آنکه به آنها بفهمانند که در کسب استقلال، مهارت‌های لازم را ندارند، به نیازهای نوجوانشان بی توجهی می‌کنند و دست از حمایت از او در کارهایی که نوجوان بدون کمک آنها نمی‌تواند بکند، برمی‌دارند که این کار باعث خدشه دار شدن شخصیت و کاهش اعتماد به نفس در آنها می‌شود.
از لحاظ علم روانشناسی ، نوجوان باید در این دوره، شروع به کسب هویت کند تا در بزرگسالی دچار مشکلات شخصیتی نشود، از طرفی استقلال فردی تنها با احساس نیاز نوجوان به دست نمی آید، بلکه نیازمند آموزش مهارت‌های مختلف و کسب تجارب زیادی است. در نتیجه والدین اتفاقاً باید از بروز چنین احساساتی در فرزند نوجوانشان به خوبی استفاده کنند و با احترام به نیاز به استقلال در وجودشان، با آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم در جهت کسب هویت به آنها کمک کنند و در رویارویی نوجوان با مشکلات این راه از آنها حمایت کنند تا نوجوان بتواند به سلامت از این مسیر خطیر و سرنوشت ساز عبور کند.
رابطه مادر و نوجوان دختر
روابط صحیح مادر و نوجوان دختر
با توجه به اینکه دختران در دوران نوجوانی دچار تغییرات فیزیکی و روانی می‌شوند، رابطه مادر با آنها نیز ممکن است دچار تحولاتی گردد. حتی ممکن است در این بازه زمانی اختلاف نظرهای مادر و دختر بسیار بیشتر از قبل گردد.
گاهاً دیده شده است که مادرانی که پیش از نوجوانی با دختران خود رابطه‌ای بسیار خوب داشته‌اند، در نوجوانی برای ایجاد ارتباط سالم و صحیح با دخترشان دچار مشکل شده‌اند؛ زیرا نوجوانی دوره‌ای از زندگی است که با تعارض‌ها و بحران‌ها همراه بوده و مهم ترین مسئله‌ای که نوجوان در وجود خود احساس می‌کند، بحران هویت می‌باشد.
در نتیجه حساسیت‌های مراقبت از نوجوان دختر برای مادران به مراتب افزایش پیدا می‌کند.
از طرفی بعضی از مادران دوست دارند در دوران نوجوانی نیز مانند دوران کودکی، روی همه برنامه‌ها و کارهای دخترشان کنترل کامل داشته باشند.
اما در دوران نوجوانی رفتارهای کنترل‌گرانه موجب اعتراض و مخالفت خواهد شد؛ زیرا دختر نوجوان دوست دارد آزادی های بیشتری داشته باشد و ممکن است در اثر نظارت و کنترل بیش از اندازه مادر، لجبازی و سرکشی در وجود نوجوان دختر ایجاد شود.
لذا در علم روانشناسی ثابت شده است که اگر رابطه مادر با نوجوان دختر بر پایه اعتماد شکل بگیرد، دختران ضمن داشتن آزادی عمل و حریم خصوصی، کاملاً به چهارچوب‌های خانواده پایبند بوده و مادران نیز دختران را به بهترین نحو ممکن تربیت کرده و آنها را آماده ورود به اجتماع می‌کنند.
نحوه رابطه صحیح مادر و نوجوان دختر
همانطور که گفتیم در دوران نوجوانی به دلیل تغییرات ایجاد شده در جسم و روح دختر، رابطه مادر و دختر قدری پیچیده‌تر از قبل خواهد شد؛ بنابراین باید مادران از هر فرصتی برای برقراری ارتباط سالم استفاده نمایند.
البته لازمه برقراری یک ارتباط صحیح این است که رابطه مادر و دختر از دوران کودکی نیز صمیمانه و خوب بوده باشد.
متاسفانه برخی از مادران نصایح و توصیه‌های مشاور خانواده در تربیت فرزندشان در دوران کودکی نادیده گرفته که زمینه بروز مشکلات در نوجوانی و بزرگسالی را فراهم می‌کنند.
روابط مادر دختری
اما اگر با علم و آگاهی، بتوانید اصولی با نوجوان دختر خود برخورد کنید، قطعاً در ایجاد یک ارتباط سالم و صحیح موفق خواهید بود. هنگام ارتباط با فرزند دخترتان به موارد زیر دقت لازم را داشته باشید:
- همدلی: اساساً خانم‌ها به همدلی و همراهی بسیار بیشتر از آقایان نیاز دارند و دوست دارند این همدلی هم به صورت زبانی باشد و هم به صورت عملی.
از طرفی با توجه به اینکه دختران در سن نوجوانی زودرنج می‌شوند و ممکن است برای مسائل بسیار عادی و کوچک نیز احساس ناراحتی داشته باشند، مادران باید سعی کنند با آنها همدلی کرده و به طور کامل فرزندشان را درک کنند.
به عنوان مثال می‌توانند از نگرانی‌ها یا خاطراتی که خودشان در دوران نوجوانی داشته‌اند با دخترشان صحبت کنند؛ در نتیجه وی نیز حس همدلی و همدردی در وجودش القا شده به آرامش دست پیدا می‌کند. - اختصاص زمان کافی: این مسئله نیز اهمیت بسیار زیادی دارد که دخترتان احساس کند شما شنونده خوبی برای حرف‌های او هستید و برایش وقت می‌گذارید.
برای انجام این کار می‌توانید در یک گفتگوی صمیمی دو نفره در رابطه با افکار و احساساتتان صحبت کرده و از او راجع به افکار و اهدافش سوال کنید.
همچنین به او نشان دهید که چقدر دوستش دارید و به اهداف او احترام می‌گذارید. گاهی نیز بدون هیچ دلیلی او را در آغوش کشیده و می‌توانید هدیه کوچکی برایش خریداری نمایید. - عدم کنترل بیش از اندازه: مادران به دلیل احساس مسئولیت و نگرانی‌های زیادی که در مورد فرزندانشان دارند، ممکن است گاهی آنها را تحت محدودیت و فشار فراوانی قرار دهند.
اما آنها نمی‌دانند که این کار نتیجه عکس داشته؛ چون بچه‌ها خصوصاً دختران نوجوان در اثر کنترل بیش از حد، طغیان کرده و دچار سرکشی خواهند شد.
برخی از مادران فکر می‌کنند که او هنوز یک کودک است و در بیشتر مواقع مادران نصیحت‌های دلسوزانه را به فرزند خود می‌کنند.
اما متاسفانه دختران نوجوان این نصایح را به شکل انتقاد می‌شنوند و گاهی در مقابل کنترل بیش از اندازه و فشار مادر کنترلگر، وادار به دروغ گفتن می‌شوند.
لذا توصیه می‌کنیم که به جای کنترل‌های افراطی، فرزندتان را با مهارت‌های زندگی فردی و اجتماعی و مسائل و مشکلات موجود آشنا کرده و نحوه برخورد صحیح در چنین مواقعی را به وی بیاموزید.
روابط مادر و نوجوان دختر
راهکارهایی برای بهبود روابط مادر با دختر نوجوان
☆ تحقیر و مقایسه ممنوع: به هیچ وجه دختر نوجوان خود را به خاطر داشتن برخی از نقطه ضعف‌هایش تحقیر نکنید و هرگز او را با کسی مقایسه ننمایید.
در عوض بهتر است نقاط قوتش را پررنگ‌تر جلوه داده و او را همانطور که هست قبول کنید؛ زیرا همه افراد نابغه نیستند و دارای توانایی‌های خارق‌العاده نمی‌باشند؛
لذا سعی کنید متناسب با توانایی‌هایش از او انتظار داشته باشید. بهترین کار این است که استعدادهایش را پیدا کنید و مسیر درستی را برای هدایت او در این زمینه برگزینید.
☆ ایجاد فضایی امن در خانه: بدیهی است که هر چقدر فضای خانه دارای تشنج و تنش بیشتری باشد، نوجوانان دوست دارند از محیط خانه دور باشند و به سمت دوستان و هم سن و سالان خود گرایش پیدا می‌کنند؛
لذا باید تلاش کنید فضای خانه را امن نگه داشته و آنقدر به دخترتان محبت کنید که او این محبت را در گفتار و رفتار شما به طور کامل ببیند و لمس کند. بدین ترتیب محیط دوستانه و فضایی گرم را به وجود آورده‌اید که شما را به یکدیگر نزدیک می‌نماید.
☆ اعمال قوانین مشخص: هنگامی که والدین در زمینه مسائل کودک و نوجوان از روانشناسان مشاوره می‌گیرند، به آنها توصیه می‌شود که بهتر است خواسته‌ها و انتظارات خودشان را از فرزندشان به صورت شفاف و صریح بیان کنند؛ به عنوان مثال در مورد نحوه ارتباط با دوستان و زمان بازگشت به خانه و غیره باید با ذکر دلایل منطقی به روشنی خود را عنوان کنند. همچنین در اعمال این قوانین باید قاطع و استوار باشند و اگر مسئله‌ای باعث آزار والدین شد حتماً، راجع به آن صحبت کنند.
☆کمتر انتقاد کنید: متاسفانه برخی از مادران با وجود دلسوزی فراوان دائماً با لحنی خشن و انتقادی از دختران خود صحبت کرده و می‌خواهند از این طریق کنترل بهتری روی دخترشان داشته باشند.
اما توصیه می‌کنیم برای انتقاد کردن نیز از لحن‌های دوستانه بهره بگیرید و در فضایی صمیمی و امن این مسئله را مطرح کنید. پس اگر می‌خواهید یک رابطه صحیح با نوجوان دختر خود داشته باشید، بهتر است انتقاد سازنده داشته باشید و ضمن بیان نکات مثبت شخصیتی وی، نکات منفی و ضعف های او را با لحن دوستانه بیان کنید.
قطعاً او نیز واکنش بهتری را نشان داده جهت رفع مشکلات خویش تلاش می‌کند.
☆ به دخترتان اعتماد داشته باشید: شما باید پذیرفته باشید که مادر بودن مسئله‌ای بسیار چالش برانگیز بوده و باید صفات مثبت زیادی را در خودتان تقویت کنید.
اعتماد یکی از مهم‌ترین خصلت‌هایی است که باید ابتدا در وجود خود تقویت کنید و سپس با رفتارتان به دختر نوجوان خود ثابت کنید که به وی اعتماد دارید.
به او یاد دهید که ما دو نفر در برابر اعتمادی که نسبت به هم داریم و مسئولیت‌های زیادی خواهیم داشت؛ بدین ترتیب او نیز این احساس را در وجود خود تقویت می‌کند.
☆ افزایش آگاهی از دوران نوجوانی: به مادران عزیز توصیه می‌کنیم که از مشاوره و مسائل مربوط به روانشناسی کودک و نوجوان غافل نشوند و همیشه سعی کنند در این زمینه اطلاعات به روز و آگاهی‌های مفیدی داشته باشند. به این ترتیب هنگام اتخاذ تصمیم‌ها و اعمال نظارت، می‌توانید بهترین عملکرد ممکن را داشته باشید.
روابط خوب مادر و نوجوان دختر
جمع بندی
همانطور که دیدید رابطه دختر نوجوان و مادر، با چالش‌های متفاوتی مواجه است؛ بنابراین بعد از مادر شدن باید سعی کنید به صورت دو طرفه به مسائل نگاه کرده و دیدگاه دختر نوجوان خود را نیز به طور کامل درک کنید. دختران نیاز دارند که مورد حمایت و تحسین قرار گرفته و اعتماد به نفسشان افزایش پیدا کند.
پس در چنین شرایطی می‌توانند با احساس ارزشمندی، مشکلات زندگی خود را به شیوه صحیحی حل کنند. اما در صورتی که به هر دلیلی رابطه شما با دختر نوجوانتان خدشه‌دار شد، می‌توانید می‌توانید با کمک مشاوره این مسئله را تا حد زیادی حل کنید. زیرا متخصصان روانشناسی کودک و نوجوان برای بچه داری نحوه برخورد صحیح مادر با فرزند راهکارهای عملی را ارائه می‌دهند.
سوالات متداول
۱_به چه دلیل برخی از دختران از مادر خود متنفر می‌شوند؟
بر پایه علم روانشناسی باید بگوییم که عشق فرزند به مادر عشقی غریزی و ذاتی است اما معمولا دختران انتظار دارند تا توسط مادرشان درک شده و نیازهایشان برطرف گردد؛ در نتیجه مادرانی که شخصیت خودشیفته‌ای دارند با بی‌توجهی به دختر و تامین نکردن نیازهای روحی وی، موجب تنفر دختر از خودشان خواهند شد.
۲_چطور با دختری که دوست پسر دارد برخورد کنیم؟
قبل از هر چیز باید این مطلب را بپذیرید که در دوران نوجوانی همه افراد سالم تمایل به ارتباط با جنس مخالف داشته؛ لذا مشاوران توصیه می‌کنند که در چنین شرایطی اگر دختران خواهان صحبت کردن با مادر در رابطه با این موضوع بودند، وظیفه مادر این است که با او همراهی کرده و اجازه گفت و شنود را بدهد.
اما باید قوانینی را برایش تعیین کند تا حدود روابط برایش کنترل شده باشد. البته واقعیتی که وجود دارد این است که در صورتی که دختر از دوران کودکی رابطه‌ای بسیار صمیمانه با مادر خود داشته باشد، به هیچ وجه به سمت آسیب‌های موجود در روابط عاطفی کشیده نخواهد شد؛ زیرا روابط صمیمی و دوستانه مادر و دختر موجب ایجاد خود کنترلی در دختران می‌شود.
۳_آیا مادران در دوران نوجوانی راجع به مسائل جنسی باید با دخترشان صحبت کنند؟
پاسخ به این سوال قطعاً مثبت است؛ زیرا نوجوانانی که نمی‌توانند ارتباط سالم و صمیمانه‌ای را با مادر خود برقرار کنند، متاسفانه این مسئله را در سایر مکان‌ها جستجو کرده و ممکن است به دلیل عدم آگاهی و ارتباط نامناسب با افراد ناهنجار، دچار مشکلات بدی شوند.
پس بهتر است در رابطه با تربیت جنسی کودکان و نوجوانان آگاهی‌های لازم را کسب کنید و با نحوه بیان مناسب با دختر نوجوان خود، راجع به آنها صحبت کنید.
