اگر بخواهیم خود رهبری را در یک جمله برای شما توضیح دهیم؛ عبارت است از توانایی هدایت کردن خود جهت دستیابی به اهداف حرفهای و شخصی. در واقع خود رهبری باعث میشود که علاوه بر موفق شدن در سازمان یا شرکتها، زمینه موفقیت سازمان را فراهم آورید. یعنی اگر شما هنگام فعالیت در سازمان درک خوبی از این مسئله داشته باشید و شخصیت شناسی کنید که چه کسی هستید و قصد انجام چه کارهایی را دارید و توانایی انجام چگونه کارهایی را دارید، میتوانید با داشتن کنترل روی احساسات و کنترل رفتار، خود رهبری را در خود تقویت کرده و روز به روز موفقتر شوید. در این مقاله ما قصد داریم در رابطه با مهارتهای خود رهبری صحبت کنیم. پس لطفاً ذهن زیبا را تا پایان همراهی بفرمایید.
خود رهبری به چه معناست؟
خود رهبری به این معناست که ما بتوانیم بر آن چیزی که هستیم تمرکز کرده و خود واقعیمان را ثابت کنیم. متاسفانه در دنیای امروز برخی افراد نسخهای غیر واقعی از خود را در اجتماع بروز میدهند تا از طریق انجام این کار، نگاه مثبتی را از طرف اجتماع روی خود ایجاد کنند.
اما از این مسئله آگاه نیستند که وجود این تضاد موجب صدمه زدن به شغل و کسب و کار و روابطشان خواهد شد. کلید حل این مسئله خودآگاهی است و خودآگاهی نیز با خود رهبری به وجود خواهد آمد. در واقع اینکه ما به صورت آگاهانه انتخاب کنیم که چطور میخواهیم زندگی کنیم، جزو اولین قدمها در خود رهبری بوده و با ادامه این راه، قطعاً موفقیت نصیب ما خواهد شد.
مزیتهای خود رهبری
خود رهبری ضمن اینکه شما را کمک میکند تا در زندگی شخصی و شغلی به اهداف مورد نظرتان برسید، میزان کارآمدیتان را افزایش میدهد. در واقع بیشتر کارفرمایان به دنبال افرادی هستند که دارای مهارتهای خود رهبری هستند؛ زیرا اطمینان دارند که چنین افرادی میتوانند اکثر مسئولیتها و وظایف خود را به خوبی سازماندهی کرده و انجام دهند.
ضمن اینکه خود رهبری باعث میشود که شما با انگیزه و مسئولیت پذیر بوده و در قبال کارهایتان پاسخگو باشید، همچنین افرادی که مهارتهای خود رهبری را در خود تقویت کردند، با همکاران مدیران و زیردستانشان روابط بسیار خوبی دارند. ضمنا دیگران با دیدن خود رهبری در شما تشویق میشوند تا از شما پیروی کنند؛ بدین ترتیب میتوانید تاثیر مثبت و سازندهای در سازمان داشته باشید.
مهارتهای مهم رهبری جزو کدام دسته از مهارتها هستند؟
زمانی که شما افرادی را برای رسیدن به یک هدف مشترک سازماندهی میکنید، مهارتهای مهم رهبری به کارتان میآیند. در واقع مهارتهای مهم رهبری برای اشخاص چه در جایگاه رهبر باشند و چه در جایگاه یک مدیر، باید طوری باشد که به دیگران انگیزه دهد تا کارها را طبق برنامه و اصول انجام دهند. از نظر روانشناسی رهبری فقط داشتن یک مهارت نیست؛
بلکه ترکیبی از چند مهارت است که وقتی در کنار یکدیگر قرار میگیرند، نتیجهای مطلوب را خواهند داشت. یک رهبر قوی باید مهارتهایی را در وجود خود داشته و آنها را تقویت نماید که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
توانایی یاد دادن و یادگیری، قدرت و توانایی ریسک کردن، منعطف بودن، ارتباط و بازخورد موثر تیم سازی، نوآوری و خلاقیت، مثبت نگری، قابل اطمینان بودن، همبستگی و همدلی، شکیبایی، قدرت گوش دادن و…
چرا مهارتهای رهبری مهم است؟
بدیهی است که هر سازمانی برای رسیدن به اهداف و برنامههای خود مستلزم داشتن یک رهبری موفق و مقتدر است. در واقع رهبران قدرتمند میتوانند در ایجاد کردن یک تیم قوی کاری تاثیر زیادی باشند؛ به گونهای که این تیم کارها را در راستای رسیدن به اهداف سازمان انجام دهد.
از طرفی با توجه به اینکه مهارتهای رهبری بیشتر شامل مهارتهای بین فردی و ارتباطی است، این افراد میتوانند با ممارست و تلاش، چنین مهارتهایی را در خود ایجاد کرده و آنها را به مرور زمان تقویت نمایند.
ممکن است شما نیز تاکنون نتیجه کار یک رهبر موفق را دیده باشید. چنین رهبرانی، سایر کارکنان را در کارها سهیم کرده و به آنها حس مثبتی القا میکنند. به این ترتیب با افزایش انگیزه آنها میتوانند کارها را به بهترین شکل ممکن پیش ببرند و در صورت بروز مشکل به راحتی موانع را برطرف نمایند.
چند نمونه از مهارتهای رهبری
به طور کلی میتوانیم بگوییم هر مهارت مثبتی را میتوان به عنوان یک مهارت رهبری در نظر گرفت. اما وجود برخی از مهارتها در این زمینه اهمیت بیشتری دارد. در ادامه چند نمونه از مهارتهای رهبری که اهمیت زیادی دارد و به پیشبرد کارها کمک میکند که آنها را شرح میدهیم:
- قاطع بودن: یکی از ارزشمندترین خصوصیات و مهارتهایی که باید یک رهبر داشته باشد، قاطعیت است. در واقع چنین رهبرانی با تکیه بر اطلاعات خود، تصمیماتی سریع گرفته که نتیجه خوبی دارد.
البته این تصمیمگیریهای سریع و موثر نیازمند تجربه و زمان نیز هست؛ هر چقدر که فرد حرفهای باشد، توانایی تصمیم گیری سریعتر و درستتر او بیشتر میشود. پس یکی از مهمترین مهارتهای رهبری قاطعیت است که به پیشبرد اهداف کمک شایانی میکند.
- درستی: با شنیدن این عنوان ممکن است فقط معنای صداقت و راستی به ذهن شما خطور کند. اما باید بدانید که در اغلب موارد درستی به معنای ایستادگی، پایداری و اعتقاد است. در واقع یک رهبر باید بتواند انتخابهای اخلاقی داشته و تصویر مثبتی از سازمان خود ارائه دهد.
- توانایی حل مسئله: یکی از ویژگیهای بارز رهبر موفق، توانایی حل مسئله ضمن داشتن حفظ آرامش است. در واقع رهبران باید بتوانند همراه با تیم خود، هنگام بروز مسئلهای به درستی آن را حل و فصل نمایند.
- برقراری ارتباط بین گروهی: اساساً رهبری نیاز به همکاری و حفظ یک ارتباط تیمی فوق العاده قوی دارد. لذا رهبر موفق باید توانایی ایجاد چنین رابطهای را داشته باشد تا افراد بتوانند برای رسیدن به هدف مشترکشان کار کنند. پس رهبر کاربلد هنگام بروز ناسازگاری نیز موظف به برطرف کردن آن در میان اعضای تیم است.
- توانایی یاد دادن: یکی از ارزشمندترین مهارتهایی که باید رهبر آن را داشته باشد، توانایی آموزش دادن به سایر افراد است. در واقع با انجام این کار رهبر به رشد و اعتلای سازمان کمک مینماید. داشتن چنین مهارتی مستلزم این است که رهبر پیش از آنکه به خود فکر کند، به مصلحت و موفقیت گروه و سازمان فکر کرده باشد.
- همبستگی: رهبر باید بتواند به عنوان یک نقطه اتکا و اطمینان در گروه حضور پیدا کند؛ به گونهای که سایر افراد بتوانند کاملاً به او اعتماد کنند. در واقع با انجام این کار همبستگی ایجاد کرده و از هرج و مرج و تفرقه در سازمان جلوگیری میکند. چنین فردی باید طبق برنامه پیش برود و به همه قولهایش عمل کند. در نتیجه تیم به وجود آمده منعطف شده و قادر است در همه شرایط حتی شرایط بسیار سخت کار خود را انجام دهد.
چگونه مهارتهای رهبری خود را ارتقا دهیم؟
شما هر نقشی که داشته باشید، میتوانید مهارتهای رهبری را یاد گرفته و آنها را تمرین کنید؛ به عنوان مثال داشتن نظم و برنامهریزی در کارها و یا به موقع حضور یافتن در جلسات کاری و آموزش دادن به همکاران کم تجربه، میتواند از جمله مهارتهای رهبری به شمار رود. در اینجا میخواهیم شما را با چند راهکار آشنا کنیم که به کمک آن میتوانید مهارتهای رهبری خود را ارتقا دهید:
۱_یکی از بهترین کارها این است که روش رهبری خود را به طور کامل تشخیص دهید؛ بدین ترتیب شما با انجام این کار مهارتهای رهبری را زودتر فرا گرفته و آنها را به کار میبندید. برای تشخیص روش رهبری میتوانید از تیم یا هدف پروژه استفاده کنید.
۲_برای راهکار بعدی بهتر است از منابعی مانند کتاب، مقالات اینترنتی و یا سایر محصولاتی که مرتبط با این مسئله هستند، استفاده نمایید؛ بدین ترتیب شما نسبت به چگونگی ارتقای مهارتهای رهبری درک بهتری پیدا میکنید. انواع و اقسام محصولات و فیلمهای آموزشی در این زمینه وجود دارد که میتوانند به شما کمک کننده باشد.
۳_برخی از کارگاهها و دورههای آموزش خود رهبری هستند که میتوانید به صورت حضوری یا آنلاین در آنها شرکت کرده و در رابطه با مهارتهای خود رهبری آموزشهای لازم را ببینید؛ بدین ترتیب میتوانید تجربههای جدیدی را کسب کنید. در ضمن در صورت شرکت در کلاسهای حضوری میتوانید نظرات خود را با همکارانتان به اشتراک گذاشته و بهترین بهره لازم را از چنین فرصتهایی بگیرید.
۴_در صورتی که نحوه خود رهبری افرادی مورد پسند شماست؛ میتوانید ویژگیهای مثبت آن را یادداشت کرده و به روشی که میتوانید آنها را در خود ایجاد نمایید. البته پیش از انجام این کار باید روشهای رهبری مورد پسند خود را یاد گرفته باشید. توصیه میکنیم از انواع تستهای شخصیت شناسی و تست روانشناسی برای اینکه در رابطه با شناخت خود به درک بهتری برسید، استفاده نمایید؛ بدین ترتیب میتوانید از این ویژگیهای مثبت نهایت بهرهگیری را داشته باشید.
۵_در نهایت میتوانید یک مربی پیدا کنید و از او برای یادگیری مهارتها کمک و مشاوره بگیرید.
آمار و ارقام در رابطه با خود رهبری چه میگوید؟
از آنجایی که در سالهای اخیر نقش خود رهبری بسیار پررنگ شده است؛ در نتیجه پژوهشگران و روانشناسان تحقیقات زیادی پیرامون آن انجام دادهاند. طبق نتایج این تحقیقات خانمها بیشتر از آقایان متمایل به فراگیری مهارتهای خود رهبری هستند.
همچنین حدود ۹۴ درصد از مدیران حس میکنند که در رابطه با نحوه آموزش به کارکنان خود احتیاج به یادگیری دارند تا بدین ترتیب از مهارتهایی که یاد گرفتهاند، در طول فرایند کاری خود استفاده کنند.
همچنین ۹۵ درصد از سازمانها نیز معتقدند توسعه خود رهبری در همه سطوح سازمان اهمیت زیادی داشته و با کمک این افراد، سازمان به رشد و اعتلا و رسیدن به اهداف نهایی خود نزدیک میشود.
همچنین شاخص نوآوری نیز تا حد زیادی در سازمانهایی که به خود رهبری اهمیت میدهند، افزایش مییابد؛ بدین ترتیب افراد ضمن بهبود عملکرد خودشان، روی سایر کارکنان تاثیر مثبت گذاشته و نهایتاً فعالیت شرکت یا سازمان توسعه پیدا میکند.
نتیجه گیری
همانطور که ملاحظه کردید، خود رهبری داشتن چند مهارت به صورت همزمان است تا به کمک آنها بتوانید اهداف خود برسید. مهمترین مهارتهای خود رهبری شامل مواردی مانند خودآگاهی، تصمیم گیری، انگیزه، فداکاری، همدلی، نفوذ، مهارتهای ارتباطی قوی، مسئولیت پذیری و… است.
در صورت پرورش این مهارتها در وجود خود علاوه بر کسب موفقیت در زندگی شخصی و شغلی، میتوانید الگویی مناسب برای دیگران نیز باشید. در این مقاله ما راجع به مهارتهای خود رهبری صحبت کردیم.
امیدواریم این نوشتار برایتان مفید واقع شده باشد. از این که تا پایان در کنار ذهن زیبا بودید، از شما عزیزان سپاسگزاریم.
سوالات متداول
۱_راههای پرورش خود رهبری چیست؟
متواضع بودن و متعهد بودن و داشتن درک و ابتکار عمل جزو یکی از بهترین راههای پرورش خود رهبری است. همچنین پاسخگو بودن، شجاع بودن، راستگو بودن از جمله مهارتهایی است که خود رهبری را پرورش میدهد.
۲_مهارتهای خود رهبری کدام است؟
از جمله مهمترین مهارتهای خود رهبری داشتن اعتماد به نفس، آرامش، شجاعت و خلاقیت است. ضمنا برای افزایش خود رهبری، داشتن استقلال نیز بسیار حائز اهمیت است.