یکی از مشکلاتی که ممکن است در سنین نوجوانی رخ دهد، بی‌حوصلگی می‌باشد که احتمالاً فرد را به بیماری‌های دیگری مانند افسردگی نیز مبتلا خواهد کرد. بی حوصلگی در نوجوانان دلایل مختلفی دارد که از جمله مهم‌ترین این دلایل می‌تواند: نداشتن هدف یا مشکلات درونی وی باشد. همچنین مسائل خانوادگی و بیماری‌های ژنتیکی و نداشتن فعالیت روزانه مورد علاقه، جزء دلایل بی‌حوصلگی نوجوانان به شمار می‌رود. ذهن زیبا در این مقاله راجع به موضوع بی حوصلگی نوجوانان ، علت ها و راه حل ها صحبت می کند. پس اگر می‌خواهید اطلاعاتی را در این زمینه کسب کنید، لطفاً ما را تا انتهای مقاله همراهی بفرمایید.
بی‌حوصلگی در روانشناسی
روانشناسان اعتقاد دارند که بی‌حوصلگی نوعی اتفاق روانی موقتی است. اما اگر نوجوانان احساس بی‌حوصلگی مداوم داشته باشند، در واقع منشأ آن نداشتن علاقه به انجام کارهاست که به احساس کسالت و بی‌حوصلگی منجر می‌شود. در واقع نوجوانان بی‌حوصله حالت روانی را تجربه می‌کنند که در پی آن نسبت به انجام هر کاری بی‌انگیزه می‌باشند. البته این مسئله ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. طبق نظر متخصصان علم روانشناسی ، بی‌حوصلگی درمان ویژه‌ای ندارد؛ اما فرد می‌تواند با کمک برخی راهکارها این احساس را کنترل کرده تا بیش از حد رشد نکند و فرد را در ورطه افسردگی نکشاند.
علت بی‌حوصلگی و عصبی بودن نوجوانان
این مسئله ممکن است در اثر موارد مختلفی ایجاد شود. به عنوان مثال بی حوصلگی نوجوانان ممکن است در اثر فشار بیش از اندازه مدرسه و درس و یا فشارهایی که خانواده به آنها برای گرفتن نمرات عالی وارد می‌کنند، دچار این مسئله و بحران گردند. همچنین در صورتی که نوجوانان به اندازه کافی تفریح نداشته باشند به خواسته‌های معقول فردی خود نرسند، ممکن است دچار بی‌حوصلگی شوند.
از آنجا که نوجوانی جزء پرشورترین دوران زندگی هر کسی محسوب می‌شود؛ لذا اگر در این سن، نوجوانان احساس شادی نداشته باشند؛ سرخورده شده و نهایتاً به بی‌حوصلگی و افسردگی دچار می‌شوند. البته مسائل دیگری مانند مشکلات مالی و یا تحسین نشدن و عدم مقبولیت در اجتماع، می‌تواند فرد را به تنهایی متمایل ساخته و نهایتاً او را بی‌حوصله کند.
بی حوصلگی نوجوانان
علائم بی‌حوصلگی نوجوانان
بی حوصلگی در نوجوانان معمولاً دارای علائم زیر می باشد :
_عدم درک نسبت به گذر زمان و ادراک ضعیف آن
_تغذیه نامناسب و افراط و تفریط در غذا خوردن
_عدم علاقه برای فهمیدن دروس و حل کردن مسائل درسی
_ترس از انجام کارهای جدید و خلاقانه و از دست دادن علاقه نسبت به کارهایی که در گذشته آنها را با عشق و علاقه انجام می‌دادند.
_نداشتن نظم و انضباط و عدم انتخاب فعالیت‌های روزانه طبق زمان معین
_نداشتن هدف و برنامه‌ریزی برای آینده، تحصیل، شغل، ازدواج و…
_انجام دادن کارها در حالت بی‌انگیزگی و در مدت زمان طولانی
_تفریح نکردن و عدم تمایل به گردش با همسالان خود
_خواب بی‌کیفیت و همیشه خواب آلوده بودن و احساس خستگی بدنی
و…
بیشتر بخوانیم : تست شخصیت شناسی نوجوان
افسردگی و بی حوصلگی نوجوانان
همانطور که گفتیم متاسفانه نوجوانان بی‌حوصله کم کم دچار عارضه افسردگی شده و اگر بی‌حوصلگی نوجوانان درمان نشود، به تدریج باعث ایجاد بیماری افسردگی خواهد شد. طبق آمار اکثر افرادی که در سنین بزرگسالی دچار افسردگی می‌شوند، ریشه بیماریشان بی‌حوصلگی در دوران نوجوانی بوده است که درمان نشده و کم کم به افسردگی تبدیل شده است. به طور کلی این مسئله به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و همیشه به این شکل نیست که نوجوانان غمگین و کلافه و عصبی به نظر برسند.
ممکن است علائمی مانند دوری کردن از دوستان و آشنایان، عدم تمرکز، فکر کردن به مرگ و افکار خودکشی، دردهای جسمی بی‌دلیل، بی‌قراری و بی‌حوصلگی، ناراحتی و گریه و… داشته باشند. همچنین نوجوانان بی‌حوصله و افسرده در مدرسه اغلب نمره‌های پایینی را کسب کرده و انرژی و تمرکز کافی را نخواهند داشت.
همچنین اعتماد به نفس بسیار پایینی دارند و احساس شکست خوردگی و خجالت زدگی همیشه با آنها هست. از طرفی برای فرار از صحبت کردن با افراد، به موبایل و اینترنت اعتیاد پیدا کرده و به شدت درگیر دنیای مجازی و انجام برخی از بازی‌های موبایلی می‌شوند؛ در نتیجه از اطرافیان جدا شده و ممکن است به کارهایی مانند مصرف انواع مواد مخدر و رانندگی‌های خطرناک و استفاده از مشروبات الکلی روی بیاورند.
همچنین ممکن است که احساس بی‌ارزشی کرده به همین دلیل اصلاً انتقاد پذیر نیستند و اگر احساس کنند طرد شده اند، ضربه سختی می‌خورند. در واقع افسردگی و بی‌حوصلگی بیش از آن چیزی که فکر کنید بر روح و روان نوجوانان تاثیر می‌گذارد و اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، ممکن است عوارض وحشتناکی را داشته باشد.
بی حوصلگی و افسردگی سبب نابودی شخصیت نوجوان شده او را بد خلق و بد اخلاق می‌کند. همچنین حس ناامیدی شدیدی در او پدید آورده که ممکن است موجب بروز برخی از رفتارهای خطرناک شود پس والدین باید دلیل ناراحتی و بی‌حوصلگی و افسردگی نوجوانان را تشخیص داده و به آنها کمک کنند تا این مسئله را برطرف نمایند.
درمان بی حوصلگی نوجوانان
درمان بی‌حوصلگی نوجوانان و افسردگی
روانشناسان برای درمان این مسئله راهکارهای مختلفی را به والدین ارائه می‌دهند که برخی از آنها عبارت اند از:
۱_در درجه اول باید به میزان غذا خوردن و خستگی نوجوانان بی‌حوصله توجه نمایید و وضعیت خواب آنها را نیز مورد بررسی قرار داده تا بدین ترتیب بتوانید برای حل کردن این موضوع اقدام نمایید. حل این مسئله بسیار مهم است. شما می‌توانید به کمک روش‌های ترغیب کننده، نوجوانان را به سبک تغذیه سالم و غذا خوردن متعادل تشویق کرده و ساعات خواب باکیفیتی داشته باشد.
۲_راهکار دوم همکاری با نوجوان است؛ در این مرحله شما باید با نوجوان بی‌حوصله مثل یک دوست رفتار کنید به او کمک کنید تا برای زندگی خود برنامه‌ریزی کند. والدین عزیز دقت داشته باشید که نباید مشغله‌های زندگی شما را از نزدیکی به فرزندانتان غافل کند و فرزند فراموش کند که شما را در کنار خود دارد. شما باید تمام فعالیت‌های نوجوان خود را به صورت غیر مستقیم تحت نظر داشته باشید به خواسته‌ها و علایق او گوش دهید.
بر همین اساس فرزند شما ترغیب می‌شود که برنامه‌ها و اهداف خود را برایتان بازگو کرده و این مسئله ممکن است زمینه تدوین یک برنامه هدفدار را برای فرزند شما ایجاد می‌کند. اکیداً توصیه می‌شود که برای داشتن یک برنامه‌ریزی دقیق، به فرزند نوجوانتان کمک کنید. این کارها ضمن رفع بی حوصلگی نوجوانان، به شما نیز برای شخصیت شناسی فرزندتان کمک خواهد کرد.
۳_راهکار سوم این است که باید به فرزندانتان استقلال کافی را بدهید. در قسمت قبل گفتیم که باید برای کارها و فعالیت‌های فرزندتان نظارت غیر مستقیم داشته باشید. در واقع این مسئله به این معناست که باید به نوجوان فضای کافی برای انجام کارهای مورد علاقه خود داده شود. پس در عین حال که مراقب فرزندتان هستید و او را تحت کنترل دارید، آزادی عمل نسبی را به او بدهید تا بتواند فعالیت‌های مورد علاقه‌اش را با فراغ بال انجام دهد.
طبق نظر روانشناسان محدود کردن نوجوانان عملی بسیار منفی بوده و هیچ پیامد مثبتی در اخلاق فردی و اجتماعی آنها ندارد. معمولاً خانواده‌هایی که فرزندان خود را به شدت محدود می‌کنند، موجب افسردگی و گوشه‌گیری وی می‌شوند.
۴_مورد بعدی که برای رفع مسئله بی حوصلگی نوجوانان می‌تواند مثمر ثمر واقع شود، آموزش دادن صحیح به او در زمینه بروز احساسات و تجربه شرایط مختلف می‌باشد! در واقع با انجام این کار والدین باعث می‌شوند که نوجوانان با آنها احساس راحتی داشته و حضور والدین در کنار فرزندشان قطعاً تاثیر شگرفی روی از بین بردن افسردگی و بی‌حوصلگی خواهد داشت.
۵_مورد بعدی که اهمیت بسیار زیادی دارد این است که یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌حوصلگی تنهایی است؛ لذا والدین عزیز دقت داشته باشید که فرزندان نوجوان شما به هیچ وجه نباید احساس تنهایی داشته باشند و همیشه باید حس کنند که خانواده آنها در کنارشان هستند؛ زیرا در غیر این صورت حس بی حوصلگی و افسردگی در نوجوانان تشدید شده و سرخورده خواهند شد. البته منظور از اینکه باید در کنار نوجوانان خود باشید، فقط حضور فیزیکی کافی نیست؛ بلکه باید با آنها دوست بود و با همدلی و مهربانی با فرزند جوان خود رفتار کنید.
بیشتر بخوانیم : نقش مادر در فرزند پروری
عوارض بی‌حوصلگی دائم در نوجوانان
متاسفانه افسردگی تنها یکی از عوارض بی‌حوصلگی می‌باشد و بی‌حوصلگی نوجوانان ممکن است پیامدهای خطرناک دیگری نیز داشته باشد. طبق آمار ۲۰ درصد از نوجوانان بی‌حوصله گرفتار مواد مخدر و مشروبات الکلی شده و این مسئله بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۶ سال بسیار رواج پیدا کرده است.
یکی دیگر از عوارض بی‌حوصلگی این است که فرد فعالیت‌های بی‌هدف را جایگزین فعالیت‌های سالم و مثبت کرده و به سراغ کارهایی مانند وقت گذاشتن با دوستان ناباب می‌رود. همچنین تغییر ناگهانی ظاهر و استفاده از لباس‌های بسیار نامتعارف یکی دیگر از عوارض بی‌حوصلگی نوجوانان می‌باشد که ممکن است این مسئله به یک عادت تبدیل شده و روی شخصیت فرد تاثیر منفی بگذارد.
بی حوصلگی و افسردگی نوجوانان
جمع بندی
همانطور که ملاحظه کردید بی‌حوصلگی نوجوانان موضوعی است که ممکن است منجر به ایجاد بیماری‌های دیگری برای وی شود. پس هرچقدر این مسئله زودتر برطرف گردد، عوارض آن نیز کمتر است. والدین عزیز می‌توانند با درک فرزندان نوجوان خود و داشتن رفتاری ملایم و تصدیق احساساتشان، به آنها احساس خوشایندی را منتقل کرده و فرزندانشان را به ارتباطات اجتماعی نمایند.
همچنین سلامت جسمی آنها را در اولویت قرار داده و آنها را تشویق به ورزش کنید. نهایتاً از مشاوره با افراد متخصص غافل نشوید تا بتوانید از طریق راهکارهای اصولی مشکل بی حوصلگی نوجوانان را برطرف نمایید.
شما عزیزان می توانید برای دریافت مشاوره ، ضمن تماس با مرکز ذهن زیبا و دریافت نوبت، از مشاوره و پشتیبانی متخصصان ذهن زیبا بهره مند شوید.
در این مقاله ما سعی کردیم راجع به علت ها و راه حل‌های بی‌حوصلگی نوجوانان مطالبی را ارائه کنیم. امیدواریم که این مقاله برایتان مفید واقع شده باشد. از توجه شما سپاسگزاریم.
بیشتر بخوانیم : فرزندپروری موفق
سوالات متداول
۱_والدین برای کمک به نوجوانان بی‌حوصله باید چه کار کنند؟
همانطور که گفتیم این مسئله یک نوع اختلال روانی بوده که اولین قدم برای درمان آن، تشخیص صحیح مسئله است. سپس بدون قضاوت کردن باید در برقراری ارتباط صحیح و موثر با فرزند خود تلاش کرده و می‌توانید از یک مشاور مجرب و تکنیک های روانشناسی برای درمان بی‌حوصلگی نوجوان خود اقدام نمایید.
۲_علت افسردگی در نوجوانان چیست؟
این مسئله دلایل مختلفی دارد اما مهم‌ترین عوامل ایجاد افسردگی: بی توجهی، استرس، آسیب‌های دوران کودکی ، هورمون‌ها، مشکلات خانوادگی و اقتصادی و عدم حمایت عاطفی می‌باشد.
۳_میزان افسردگی و بی‌حوصلگی در دختران زیاد است یا پسران؟
طبق تحقیقات نرخ افسردگی در پسران کمتر از دختران بوده و می‌توانیم بگوییم تعداد دختران افسرده دو برابر پسران می‌باشد.
۴_نوجوانان برای درمان بی‌حوصلگی خود چه کارهایی می‌توانند انجام دهند؟
بهتر است به انجام کارهای خلاقانه و هنری مانند؛ نقاشی، خوشنویسی، موسیقی و خواندن کتاب روی بیاورند و فعالیت‌های ورزشی آرامبخشی را نظیر یوگا و ریلکسیشن را انجام دهند. همچنین شرکت در کارهای داوطلبانه و فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند از میزان حوصلگی و افسردگی نوجوانان بکاهد.
