بیشترین تعامل هر انسان مربوط به ارتباط وی با خودش است. ما از کودکی تا پایان عمر و در طول روز بارها و بارها در مورد خود و محیط پیرامونمان فکر میکنیم و برای اتفاقات مختلف زندگی برنامهریزی کرده و در نهایت یک تصمیم را اتخاذ میکنیم و همه این مسائل برای دستیابی به موفقیت در جنبههای مختلف زندگی است. حال اینکه هر شخص چه هدفی را برای خود در نظر دارد، موجب میشود که افکار و تصمیمات وی نسبت به آن موضوع سمت و سو پیدا کند. برخی از افراد تواناییهای خود را در جهت موفقیت شغلی و بهبود کسب و کار به کار میبندند و برخی دیگر برای رسیدن به تحصیلات عالی تلاش میکنند. تعدادی دیگر نیز میخواهند در زندگی زناشوییشان پیشرفت کنند و بعضیها هم به پرورش ارتباط اجتماعی علاقمندند. برای رسیدن به هر کدام از این هدفها به مهارت خود رهبری که به معنی توانایی هر فرد برای راهنمایی خود به سمت اهداف شخصیاش میباشد، نیاز خواهیم داشت. ما در این مطلب میخواهیم در مورد مهارت خود رهبری، اهمیت آن و همچنین مزایای آن برای شما صحبت کنیم و توضیحات مهمی را در اختیارتان قرار دهیم. پس اگر شما هم به شناخت هرچه بیشتر خود و آسانتر کردن کارها برای رسیدن به رویاهایتان علاقه دارید، لطفاً تا پایان مطلب ذهن زیبا را همراهی کنید.
مفهوم خود رهبری چیست؟
در تعاریف روانشناسی خود رهبری یک حالت درونی به معنای توانایی و قدرت هر کس برای هدایت خود جهت رسیدن و دستیابی به اهداف شخصی و اجتماعی است. این هدایت و راهنمایی علاوه بر کسب موفقیت برای خود شخص، در نهایت موجب میشود که فرد به موفقیت سازمانها نیز کمک کند؛
به همین دلیل میگویند که خود رهبری قابلیت انتقال دارد؛ یعنی علاوه بر تاثیر روی فرد به کسانی که با وی در ارتباطند، نیز کمک خواهد کرد. خود رهبری مطمئنترین راه برای رسیدن به خلق دستاوردهاست؛ زیرا در این ویژگی فرد خودش کنترل زندگی را در دست دارد و بدون دخالت سایر افراد با تکیه بر اراده و اشتیاق، به سمت آرزوهایش حرکت میکند.
زمانی که شما احساسات خود را به خوبی شناختهاید و توانایی کنترل آنها و جهت دادن به رفتارتان را دارید، میتوانید خود را به سمت پیشرفتهای بزرگ و کوچک هدایت کنید.
اینکه هر کس در زندگی خود بداند که چه شخصیتی دارد، چه هدفی دارد و توانایی انجام چه نوع کارهایی را دارد؛ علاوه بر اینکه شخص را به خودشناسی میرساند، باعث میشود که دشواری مسیر کارها برایش هموار شده و زودتر از حالت عادی به مقصد برسد.
شاید در نگاه اول خودشناسی و شخصیتشناسی کار مشکلی به نظر برسد و فرد ترجیح دهد که به جای شناخت روحیات خود، نسخهای تقلبی از شخصیت خود را در اجتماع بروز داده و برای به دست آوردن تحسین یا سایر منفعتها، شخصیتی دروغین را به عنوان خود جا بزند.
هنگام انجام این کار به دلیل اینکه ذات فرد با شخصیت نشان داده شده هیچ تناسبی ندارد؛ باعث به وجود آمدن تضاد خواهد شد که هنگام تصمیمات مهم زندگی مانند انتخاب شغل، ازدواج، تحصیلات و… گریبان فرد را خواهد گرفت و به شدت به زندگی او آسیب وارد میکند.
ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که با مرور گذشته متوجه رفتارهای باورنکردنی و اشتباهات بزرگ خود شده باشید و از خود بپرسید چرا تصمیماتی را که به ضرر شما بوده است، گرفتهاید.
ریشه اکثر این اتفاقات عدم مدیریت ذهن و رفتار است و راه حل این مشکل خودآگاهی است و خود رهبری در پی آن به وجود میآید. در واقع خود رهبری همان توسعه فردی بوده که به شخص انگیزه میدهد تا پس از شناخت خود و تواناییهایش حتی در کارهایی که برای او سخت است، با انگیزه برخورد کند، به مشکلات غلبه کند و موفقیت کسب نماید.
جالب است بدانید که اصطلاح خود رهبری برای اولین بار توسط فردی به نام چارلز سی مانز در ادبیات مدیریت سازمانی مطرح شد که به عقیده وی خود رهبری فرایندی است که یک فرد خود را به سمت آفرینش اهدافی که خواهان آنهاست، حرکت دهد؛ چه از این حرکت خوشحال باشد و چه نباشد.
طبق مطالعات روانشناسی و بررسیهای محققان، صاحبان کسب و کاری که مهارت خود رهبری را در خود تقویت میکنند، کمتر از سایرین دچار شکست شده و بیشتر از آنها در مسیر خود موفق خواهند بود.
مزایای خود رهبری
همانطور که در قسمت قبل اشاره کردیم، این ویژگی سبب آسانتر کردن راهها برای رسیدن به موفقیت و بهبود زندگی فردی و اجتماعی میشود. علاوه بر این موضوع خود رهبری دارای مزایای زیادی است که در این قسمت میخواهیم شما را به برخی از آنها آشنا کنیم:
- این ویژگی باعث میشود شما با انگیزه و مسئولیت پذیر باشید. همانطور که میدانید داشتن اشتیاق یکی از مهمترین محرکها برای حرکت به سوی اهداف است؛ زمانی که شما یک حس قوی مثبت دارید و به خود اطمینان دارید، میتوانید حتی در هنگام بروز مشکلات و چالشها مقاومت کنید و واکنشهای فراتر از تصور خودتان بروز دهید.
وقتی که شما در قبال کارهای خود پاسخگو باشید و احساس مسئولیت کنید؛ سبب میشود که در انجام کارهای خود صادقانه عمل کرده، برای آنها برنامهریزی کنید و وظایف خود را در زمان درست به انجام برسانید.
- خود رهبری باعث میشود شما کارآمدتر شوید. اگر کسب و کار خود را دارید با داشتن ویژگی خود رهبری میتوانید بهترین اقدامات را جهت پیشرفت شغلتان به کار بگیرید. زمانی که شما فردی خود رهبر باشید و سایر افراد این ویژگی را در شما تشخیص دهند، خواهان همکاری با شما میشوند.
افرادی که این مهارت را دارند، میتوانند مدیریت زمان صحیحی داشته باشند و برای کارهای خود و دیگران سازماندهی مناسبی انجام دهند که انجام این کارها منجر میشود که شما باعث افزایش سوددهی و بهرهوری شوید و مدیران را به سمت خود جذب نمایید و اتفاقات شگفتانگیزی را رقم بزنید.
- داشتن ویژگی خود رهبری باعث میشود که دیگران دنباله رو شما باشند. کسانی که توانایی مدیریت گروهها را داشته باشند، میتوانند در کارها تعداد زیادی از افراد را دور یکدیگر جمع کنند و با یک سازماندهی منظم، آنها را نسبت به کارها متعهد سازند. با داشتن ویژگی خود رهبری ناخودآگاه سایرین به شما اعتماد خواهند کرد و پیرو شما خواهند بود و علاوه بر الگو گرفتن از شما، تشویق میشوند که این ویژگی را ازتان یاد گرفته و در مسئولیتهای خود، بهتر عمل کنند.
- خود رهبری باعث میشود که روابطتان با همکاران و سایر افراد محکمتر شود. وقتی که دیگران اخلاق کاری و میزان اهمیت شما را نسبت به تعهد در کارها مشاهده میکنند، ناخودآگاه تحسین آنان را برمیانگیزد و با شما ارتباط خوبی برقرار میکند.
در این زمان مدیران برای ایجاد همکاری با شما مشتاق شده و در کارها از شما مشورت میگیرند. سایر کارکنان نیز رفتارها و واکنشهای شما را سرمشق خود قرار داده و سعی کرده مانند شما عمل کنند و ازتان راهنمایی بخواهند.
چرا خود رهبری مهم است؟
شاید شما نیز این جمله را شنیده باشید که در صورتی که نتوانید خود را به سمت موفقیت هدایت نمایید، دیگران را نیز نمیتوانید راهنمایی کنید. داشتن ویژگی خود رهبری برای مدیران اجرایی در تمامی کسب و کارها بسیار حائز اهمیت است و باید بتوانند با داشتن یک روحیه قوی، کل تیم را به سمت هدف مورد نظر هدایت نمایند؛ بنابراین بدون شک خود رهبری جز جدانشدنی برای دستیابی به موفقیت در شرکتها، سازمانها و ادارات است.
طبیعی است که بدون این خصوصیت کارها به درستی پیش نرود و پتانسیل افراد به هدر رود. زمانی که شخص به درستی فکر کند و بتواند این افکار را جمع و جور سازد تا به تصمیمی درست منتهی شود، میتواند باعث رشد خویش و کمک به اطرافیان خود شود.
اگر وجود چنین افرادی در جامعه بالا برد، این موفقیت از محیط خانواده بسط داده میشود و به اجتماع راه پیدا میکند. در نهایت ارتباطات موثر، تفکر خلاق و فرهنگ خود رهبری به قسمتهای مختلف یک کشور نفوذ کرده و کم کم سبب گسترش پیشرفت در همه زمینهها خواهند بود.
در نتیجه با درک اهمیت بالای مهارت خود رهبری چه این ویژگی در یک کودک ۵ ساله وجود داشته باشد و چه در افراد با تجربه، باید آن را دست بالا گرفت و پرورش داد.
کلام پایانی
خود رهبری با نفوذ به افکار خود، تمرکز روی اعمال شخصی و اصلاح آنها به وجود میآید و خوشبختانه ویژگی آموختنی است و میتوان با مطالعه کتب مربوط روانشناسی و یا کمک گرفتن از مشاوره آن را آموزش دید و بهترین خود را به نمایش گذاشت.
طبیعتاً تا انسان خود به درک درستی از مفهوم خود رهبری نرسد و نتواند آن را به مرحله اجرا درآورد، نمیتواند آن را به دیگران یاد دهد و موجب توسعه عمل جمعی شود؛
در نتیجه هم خود فرد از برنامهریزی صحیح پیروی کرده و از مزایای خود رهبری استفاده میکند و هم با یاد دادن آن به سایرین، موجب پیشرفت ارتباطات خوب و مدیریت بیشتر در کارها نیز میشود. از صبر و توجه شما سپاسگزاریم.
سوالات متداول
۱_داشتن خصوصیت خود رهبری بیشتر برای چه جاهایی به کار میآید؟
درست است که این ویژگی باعث موفقیت شخصی برای هر فرد میشود و طبیعتاً باید ابتدا این ویژگی در شخص به وجود بیاید، پرورش داده شود و سپس به جامعه برسد. اما خود رهبری کاربری بسیار بالایی در موفقیت یک سازمان داشته و هنگام انجام کارهای گروهی تاثیر بسزای خود را نشان میدهد. بنابراین وجود افراد خود رهبر در شرکتها، ادارات و سازمانهای اجرایی بسیار مثمرثمر خواهد بود.
۲_برای داشتن مهارت خود رهبری باید چه کار کرد؟
ابتدا باید به شناخت دقیقی از خود برسید و ضعفها و تواناییهای خود را بشناسید. برای این کار میتوانید از تست روانشناسی و یا مشاوره کمک بگیرید. سپس به کمک راهکارهایی مانند ابتکار عمل، صداقت، شجاعت و تعهد، خصوصیت خود رهبری را در خود به وجود آورید.