خوردن و آشامیدن یکی از مهم‌ترین نیازهای بشر است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت؛ زیرا با هیچ چیز دیگر جایگزین نشده و یکی از احتیاجات طبیعی همه افراد است. اختلالات خوردن جز بیماری‌های جدی محسوب می‌شود و زندگی افراد درگیر را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین اگر علائم اختلال خوردن را در خودتان یا اطرافیانتان تشخیص دادید، قبل از اینکه این اختلال حاد شود، به پزشک متخصص مراجعه کرده و نسبت به درمان این بیماری اقدام کنید. ما در این مقاله قصد داریم در مورد انواع اختلالات خوردن و نحوه درمان آنها برای شما توضیح دهیم. پس لطفاً تا پایان مطلب ذهن زیبا را همراهی کنید.
اختلالات خوردن چیست؟
اختلالات تغذیه‌ای یا اختلالات خوردن یک سری از مشکلات روانی هستند که ممکن است فرد نسبت به غذا، شکل بدن یا وزن خود حساس شده و نسبت به آنها وسواس پیدا کنند.
علائم اختلالات تغذیه‌ای متفاوت بوده و شخص با توجه به نوع بیماری که دارد، نشانه‌های مختلفی را بروز می‌دهد. در این بیماری یک سری افراد در غذا خوردن پرخوری می‌کنند و چاق می‌شوند؛
برخی خود را محدود میسازند به اندازه کافی غذا نمی‌خورند و در واقع به خود گرسنگی می‌دهند و بعضی از افراد نیز پس از اینکه به شدت پرخوری می‌کنند، با اقدامات پاکسازی نظیر ورزش زیاد از حد و یا استفراغ کردن، کالری را که در طول روز دریافت کرده‌اند، تخلیه می‌کنند.
همانطور که می‌دانید تغذیه سالم علاوه بر سلامت جسمی، باعث سلامت روحی نیز می‌شود و از بیماری‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد. در صورتی که شخص تغذیه سالم را کنار بگذارد و دچار اختلال در خوردن شود، احتمال بروز سوء تغذیه و یا ایجاد بیماری‌ها افزایش پیدا خواهد کرد.
بنابراین اختلالات خوردن جز بیماری‌های جدی بوده و در موارد حاد باید سریعاً درمان شوند؛ زیرا منجر به آسیب به بدن و حتی مرگ می‌شوند.
اختلال خوردن در روانشناسی
اختلالات خوردن در روانشناسی
اختلالات تغذیه‌ای شاید در ظاهر به غذا مربوط باشند؛ اما در واقعیت و علم روانشناسی چیزی فراتر از خوردن و آشامیدن است و معمولاً به دلیل شرایط پیچیده سلامت روان فرد ایجاد می‌شود.
گاه ممکن است این اختلال برای مقطع کوتاهی از زندگی فرد به وجود آید و گاه ممکن است طولانی مدت شود و صدمات جبران ناپذیری را به جسم و روح شخص وارد نماید؛ زیرا این اختلال باعث کاهش وزن یا افزایش وزن شدید در افراد خواهد شد.
طبق تحقیقات شخصیت شناسی و روانشناسی در این بیماری افراد تمرکز زیادی روی شکل و وزن بدن خود می‌کنند و در نتیجه کنترلشان را روی عادات غذایی از دست می‌دهند و سعی در تغییر فرم بدنشان دارند.
انواع اختلال خوردن
انواع اختلال خوردن
حتی در صورتی که افراد مختلف نوع یکسانی از بیماری اختلال خوردن داشته باشند، می‌توانند نشانه‌ها و تجربیات متفاوتی را داشته باشند. اختلالات تغذیه‌ای به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند که هر کدام به نحوی روی تغذیه و عادات غذایی فرد تاثیر خواهد گذاشت که در این قسمت آنها را بیان خواهیم کرد:
- بی‌اشتهایی عصبی یا آنورکسیا: بی‌اشتهایی عصبی یکی از رایج‌ترین بیماری در اختلالات تغذیه‌ای محسوب می‌شود که بیشتر در زنان عمومیت دارد.
در این بیماری فرد خود را دارای چاقی دانسته و سعی دارد با روش‌های مختلف، وزن خود را پایین بیاورد؛ در حالی که ممکن است فرد وزن ایده‌آل و یا حتی کمی نسبت به قد خود داشته باشد.
بی اشتهایی عصبی می‌تواند تهدید کننده جدی زندگی باشد؛ زیرا شخص مبتلا از غذا خوردن امتناع می‌کنند و کالری‌های دریافتی را با روش‌های مختلف از بدن خود خارج میسازند. در این بیماری فرد یک تصویر ذهنی اشتباه در مورد بدن خود دارد و کمبود وزنش را انکار می‌کند.
- پرخوری عصبی یا بولیمیا: این بیماری نیز بیشتر در زنان و نوجوانان دیده می‌شود. در پرخوری عصبی فرد در یک مدت زمان خاص بیش از حد پرخوری کرده تا جایی که احساس سیری دردناکی داشته باشد.
بیماران مبتلا به بولیمیا نسبت به تمام مواد غذایی حتی موادی که همیشه از خوردن آن دوری کرده‌اند، زیاده روی کرده و احساس می‌کنند نمیتوانند خوردنشان را متوقف کنند و در کنترل کالری و وزن خود هیچ توانایی ندارند.
پس از آن افراد مبتلا به این بیماری برای جبران کالری‌های دریافت شده و آرام کردن معده و روده خود با روزه‌داری، استفراغ اجباری و ورزش بیش از حد بدنشان را پاکسازی می‌کند.
در پر اشتهایی عصبی شخص در رابطه با شکل و وزن بدن خود نگران بوده و رفتارهای غیرمعمول پرخوری و تخلیه نادرست را بروز می‌دهند.
- اختلال پرخوری: این اختلال نیز بیشتر در جوانان و نوجوانان دیده شده ولی امکان بروز آن در هر سنی وجود دارد. بیماران مبتلا به پرخوری به طور منظم غذا خورده و برای متوقف کردن آن هیچ کنترلی ندارند.
در اختلال پرخوری فرد بسیار زیاد یا بسیار سریع غذا می‌خورد و حتی زمانی که احساس گرسنگی نمی‌کند، به خوردن ادامه می‌دهد.
افراد مبتلا کالری مصرفی خود را مدیریت نمی‌کنند و برای جبران غذای مصرف شده اضافی نیز از روش‌های استفراغ یا روزه استفاده نمی‌کنند. جالب است بدانید که برخی از افراد مبتلا به اختلال پرخوری، وزن ایده‌آلی نیز دارند.
دوره‌های پرخوری در این بیماری اغلب در هفته یک بار می‌باشد. افراد مبتلا معمولاً به دلیل خجالت به طور پنهانی و تنهایی غذا می‌خورند و پس از پرخوری، احساس گناه و انزجار شدیدی به آنها دست می‌دهد.
تماس با مشاورین ذهن زیبا
- اشتهایی یا اختلال اجتناب: این اختلال در زنان و مردان به یک اندازه رایج است. افراد مبتلا به بی‌اشتهایی حداقل نیازهای روزانه خود را تامین نمی‌کنند. این افراد هیچ اشتیاقی برای خوردن نداشته و از غذاهایی که رنگ، بو یا طعم خاصی دارند؛ اجتناب می‌کنند.
جالب است بدانید که علت بی‌اشتهای این افراد ترس از افزایش وزن نبوده و معمولاً نگران عواقب خوردن مانند ترس از خفگی هستند. در این بیماری اشخاص دچار کاهش وزن شدید شده و به همین دلیل در سلامت آنها معضلات جدی به وجود می‌آید.
- هرزخواری یا پیکا: پیکا اغلب در زنان باردار و یا افراد دارای ناتوانی ذهنی ایجاد می‌شود. در هرزخواری شخص تمایل به خوردن چیزهایی دارد که در واقع غذا محسوب نمی‌شوند؛
به عنوان مثال این افراد به خوردن خاک، گچ، یخ، کاغذ، صابون، مو، پشم، مواد شوینده و… تمایل نشان می‌دهند. بیماران مبتلا به هرزخواری در معرض عفونت، صدمات به روده و معده و مسمومیت‌های غذایی قرار دارند که برخی از آنها حتی به مرگ نیز منجر می‌شوند.
- سندروم خوردن شبانه: همانطور که از نام آن پیداست افراد مبتلا به این سندروم از خواب بیدار شده و مقدار زیادی غذا مصرف می‌کنند. این اتفاق معمولا دو بار در هفته رخ می‌دهد و باعث افزایش وزن زیاد از حد و بیماری‌های مربوط به روده می‌شود.
این افراد معمولاً در صبح دچار بی‌اشتهایی می‌شوند و شب‌ها خوب خوابشان نمی‌برند. افراد مبتلا به سندروم خوردن شبانه دچار حالات افسردگی به خصوص هنگام غروب می‌شوند.
- اختلال نشخوار: این اختلال بیشتر در نوزادان بین ۳ تا ۱۲ ماه و یا افراد دارای ناتوانی‌های ذهنی ایجاد می‌شود. اختلال نشخوار در نوزادان معمولاً پس از مدتی رفع خواهد شد؛ اما در افراد بزرگسال نیاز به درمان دارد. در اختلال نشخوار فرد غذا را پس از خوردن به طور مکرر و مداوم باز می‌گرداند، بدون اینکه احساس حالت تهوع داشته باشد.
این کار به دلیل بیماری پزشکی و یا اختلالاتی مانند پرخوری عصبی یا بی‌اشتهایی ایجاد نمی‌شود و در بیشتر مواقع ارادی و گاهی غیر عمدی است. پس از آن ممکن است بیمار غذای برگشت خورده را دوباره جویده و ببلعد و یا آن را دور بریزد.
این اختلال در ۳۰ دقیقه اول پس از غذا خوردن اتفاق افتاده و اگر فرد بیمار به طور مداوم غذای خورده شده نشخوار کرده و دور بریزد، ممکن است دچار سوء تغذیه و مشکلات جسمی شود.
اختلالات خوردن در کودکان
اختلال خوردن در کودکان
تعداد زیادی از اختلالات تغذیه‌ای در کودکان بروز پیدا می‌کنند و ممکن است آنان را دچار بی‌اشتهایی، سندروم خوردن شبانه و یا هرزخواری کند. بدیهیست که درمان اختلالات خوردن در دوران کودکی زودتر درمان شده و بیماری نیز به بزرگسالی انتقال پیدا نمی‌کند.
بسیاری از خردسالان ممکن است به طورغیرعمدی مثلاً به علت تاثیر از محیط، اختلالات را از خود بروز دهند؛ بنابراین اگر هرکدام از این بیماری‌ها را در فرزندتان مشاهده کردید، ابتدا سعی کنید با خوش رفتاری و مهربانی الگوی رفتاری او را تغییر دهید؛
اگر تلاشتان موفقیت آمیز نبود، می‌توانید از مشاوره و روانشناس و یا متخصصان تغذیه کمک بگیرید؛ زیرا افراد متخصص با استفاده از تست‌های روانشناسی و شخصیت شناسی، شدت بیماری را تشخیص داده و با توجه به علائم و نشانه‌ها و شخصیت فرزند دلبندتان، نسبت به درمان وی اقدام خواهند کرد.
درمان اختلالات خوردن
درمان اختلالات خوردن
برای درمان این اختلالات ابتدا باید نوع آن تشخیص داده شود. اگر طبق علائم گفته شده، خودتان نسبت به داشتن این بیماری تردید داشتید؛ باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. ایشان نیز بر اساس معاینه بدنی، ارزیابی روانشناختی و سایر روش‌ها اقدام به تشخیص و درمان می‌نماید.
برای درمان اختلالات خوردن شخص هم باید زیر نظر متخصص تغذیه باشد و هم از روانشناس مشاوره دریافت کند که ترکیب این درمان‌ها عبارت است از:
-تغذیه سالم که توسط پزشک تغذیه و با توجه به سن و قد بیمار تجویز می‌شود. در این روش پزشک سعی می‌کند با ارائه برنامه غذایی متناسب، عادات تغذیه‌ای اشتباه بیمار را تغییر دهد.
– در روان درمانی روانشناس به بیمار کمک کرده تا عادات سالم غذایی را جایگزین عادات ناسالم کند. در این روش اگر بیمار کودک باشد، پزشک از سایر اعضای خانواده نیز می‌خواهد که از الگوی تغذیه سالم پیروی کنند.
-در دارودرمانی پزشک با تجویز داروها، میل به پرخوری را کاهش می‌دهد. از طرفی چون برخی از اختلالات تغذیه‌ای ممکن است با افسردگی و استرس همراه باشد، داروهای ضد اضطراب تا حدودی می‌توانند تاثیرگذار باشند.
نتیجه گیری
اختلالات تغذیه‌ای در اکثر افراد به دلیل باورهای غلط فرهنگی و تمایل به داشتن اندام ایده‌آل ایجاد می‌شود. امروزه نیز با افزایش تبلیغات در رسانه‌ها، این افکار رشد بیشتری نیز پیدا کردند و نوجوانان و جوانان را به سمت چنین اختلالاتی سوق می‌دهند؛
بنابراین سعی کنید با استفاده از تکنیک‌های روانشناسی و مشاوره ضمن دوست داشتن خودتان، اعتماد به نفستان را افزایش دهید و اندام خود را دوست بدارید. از توجه شما عزیزان سپاسگزاریم.
سوالات متداول
۱_والدین در درمان بیماری‌های اختلالات تغذیه‌ای چه تاثیری دارند؟
چون این بیماری بیشتر عامل محیطی داشته، والدین تاثیر بسیار زیادی دارند. بهتر است سعی کنید در کنار کودکان از رژیم گرفتن خودداری کرده و او را به داشتن رژیم غذایی معقول تشویق کنید تا عزت نفس وی را تقویت کنید و به او در درمان اختلال خوردنش، کمک کنید و مورد حمایت قرار دهید.
۲_اختلالات خوردن بیشتر در چه افرادی دیده می‌شود؟
طبق آمار به دست آمده چنین اختلالاتی بیشتر در زنان جوان، نوجوانان و قشرهای خاص مثل ورزشکاران حرفه‌ای یا مدل‌های زیبایی اندام بیشتر دیده می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که حدود ۱۳ درصد از نوجوانان تا قبل از ۲۰ سالگی یکی از اختلالات خوردن را تجربه می‌کنند.
۳_علل اصلی ایجاد اختلالات خوردن چیست؟
علل اصلی این بیماری ژنتیک، فشارهایی برای لاغری، ویژگی‌های شخصیتی، ترجیحات فرهنگی برای لاغری و تاثیر رسانه هستند.
مشاوره با ذهن زیبا
